Skip to main content

Burgerschapsperspectieven

De burgerschapsperspectieven binnen EigenlijkWijs

Echte burgerschapsvorming draait om het ontwikkelen van empathie, kritische denkvaardigheden, kunnen navigeren tussen verschillende perspectieven en het onderzoeken van de rol die we kunnen vervullen in de samenleving.

EigenlijkWijs, gebaseerd op Algemene Culturele Vorming, werkt daarom vanuit samenhang binnen burgerschapsperspectieven; zes samenhangende leergebieden met daarbinnen specifieke domeinen en disciplines. De keuze voor deze leergebieden is niet willekeurig: ze vloeien voort uit het besef dat volwaardig burgerschap vraagt om ruimte voor verwondering, onderzoek, zelfexpressie en maatschappelijke betrokkenheid.

Door deze leergebieden en hun domeinen centraal te stellen, creëren we ruimte voor het oefenen met verschillende perspectieven. Leerlingen leren dat hun eigen beleving slechts een van de vele mogelijke zienswijzen is en dat het erkennen van andermans werkelijkheid de sleutel is tot een inclusieve samenleving.

 

Leerlingen ontdekken hun rol in klas, buurt en wereld. Ze leren over rechten en verantwoordelijkheden en hoe je actief kunt bijdragen aan een rechtvaardige samenleving (van meedoen op school tot initiatief nemen in de wijk).

Domeinen

  • Burgerschap: het hart van samenleven: samenwerken, verantwoordelijk zijn, respectvol handelen;
  • Antipestprotocol: veiligheid, empathie en inclusie als basisvoorwaarden voor samen leven en leren;
  • Verkeer:
  • Beroepen & LOB: maatschappelijke participatie en de betekenis van werk als onderdeel van actief burgerschap.

Hier staan sociale relaties, empathie en respect centraal. Leerlingen leren zich te verplaatsen in de ander en oefenen met samenwerken en communiceren in een diverse groep.

Domeinen

  • Inclusie & Diversiteit: over het erkennen en omarmen van verschillen in cultuur, achtergrond, uiterlijk en overtuiging;
  • Seksuele & Relationele Vorming: over het opbouwen van gezonde relaties, grenzen aangeven en respect voor jezelf en de ander;
  • Lijf Positiviteit: over lichaam, zelfbeeld, media-invloeden, lichamelijke integriteit en zelfzorg;
  • Jezelf & de Wereld: over zelfreflectie, persoonlijke waarden, maatschappelijke betrokkenheid en wereldburgerschap.

Kinderen vergroten hun wereldbewustzijn: van natuur en milieu tot maatschappelijke structuren en mondiale vraagstukken. Duurzaamheid en sociale rechtvaardigheid lopen als rode draad mee.

Domeinen

  • Natuur & Duurzaamheid: bewustwording, verwondering en verantwoordelijkheid voor het milieu;
  • Aardrijkskunde: oriëntatie op ruimte, klimaat, samenlevingen en mondiale verbondenheid;
  • Techniek & Wetenschap: onderzoekend leren, ontwerpen en technologische verantwoordelijkheid;
  • Biologie: levensprocessen begrijpen en de ethiek van mens-natuurrelaties verkennen.

Dit leergebied biedt ruimte voor identiteit en zelfreflectie. Leerlingen verkennen hun achtergrond, cultuur en erfgoed en verbinden dat met wie ze (willen) zijn in relatie tot anderen.

Domeinen

  • Geloof, Religie & Rituelen: begrijpen hoe geloof en rituelen betekenis geven aan het leven en hoe religieuze diversiteit een rol speelt in samenlevingen;
  • Cultureel Erfgoed: tradities, verhalen en symbolen verkennen die we als samenleving belangrijk vinden en doorgeven aan volgende generaties;
  • Geschiedenis: begrijpen hoe het verleden het heden beïnvloedt en kritisch denken ontwikkelen over historische gebeurtenissen en structuren;
  • Tijdvakken & Canon: gebeurtenissen in een tijdlijn plaatsen en sleutelverhalen en -figuren herkennen die de nationale identiteit mede hebben gevormd.

Filosofie en kritisch denken: leerlingen leren vragen stellen, redeneren en hun eigen denken onderzoeken. Niet alleen feiten onthouden, maar ook betekenis geven en standpunten beargumenteren.

Domeinen

  • Mediawijsheid: bewust omgaan met digitale en traditionele media, kritisch evalueren van informatie en inzicht in mediabeïnvloeding;
  • AI: begrijpen hoe AI werkt, ontdekken van creatieve toepassingen en bewustzijn van ethische en maatschappelijke implicaties;
  • Filosofie: onderzoeken van persoonlijke overtuigingen en maatschappelijke vraagstukken via dialoog, reflectie en moreel redeneren;
  • Taal: ontwikkelen van expressieve en reflectieve taalvaardigheden, inzicht in de invloed van taal op communicatie en identiteit;
  • Economie (bovenbouw): inzicht in systemen van geld, arbeid en ongelijkheid en reflectie op economische keuzes en hun gevolgen.

Het leergebied ‘Kunst in ontwikkeling’ biedt leerlingen de kans om hun creativiteit te ontdekken en verder te ontwikkelen door middel van een breed scala aan artistieke uitdrukkingsvormen. Dit leert hen niet alleen over de technische aspecten van kunst, zoals tekenen, schilderen, boetseren en textielbewerking, maar stimuleert ook een diepere waardering voor de kracht van kunst om verhalen te vertellen, emoties te uiten en maatschappelijke thema’s aan te kaarten.

Disciplines

Vorm & Kleur: Deze discipline biedt leerlingen een manier om hun persoonlijke kijk op de wereld uit te drukken.

Tekenen & Schilderen: Tekenen en schilderen maken de binnenwereld van een kind zichtbaar. Door kunst te gebruiken om gevoelens, zorgen of idealen te verbeelden, leren leerlingen zichzelf beter kennen én krijgen anderen inzicht in hun wereldbeeld.

Boetseren & Sculptuur: Deze discipline maakt abstracte ideeën tastbaar. Leerlingen bouwen letterlijk aan hun visie op de wereld.

Afdrukken & Textiel: Deze discipline biedt ruimte voor onderzoek naar herhaling, ritme, patroon en materiaal. Leerlingen ontdekken dat stoffen en symbolen culturele betekenis kunnen dragen.

Dans & Beweging: Tijdens dans en beweging leren leerlingen zichzelf uit te drukken door middel van beweging, ritme en dans. Dans biedt een krachtige en viscerale manier om emoties en ideeën te verkennen, verhalen te vertellen en sociale verbinding te creëren.

Muziek & Geluid: Binnen de discipline van muziek en geluid leren leerlingen zichzelf uit te drukken door middel van muziek, geluid en ritmes. Muziek biedt hen de mogelijkheid om emoties te verkennen, verhalen te vertellen en verbinding te maken met zichzelf en anderen.

Theater & Drama: Tijdens theater en drama leren leerlingen zichzelf uit te drukken via rollenspel, improvisatie, toneeltechnieken en verhalen. Het is een krachtige vorm van expressie waarmee ze emoties, ideeën en maatschappelijke thema’s kunnen verkennen én communiceren.

Architectuur & Media: Architectuur is de ruimte waarin we samenleven. Door leerlingen zelf te laten nadenken over publieke ruimte en gebouwde omgeving, ontwikkelen ze een besef van collectief eigenaarschap, verantwoordelijkheid en toekomstdenken.

Urban Arts: De urban arts vormen de brug tussen expressie en actie. Leerlingen ontdekken hoe beeld en taal samen een boodschap kunnen uitdragen. Ze leren dat kunst een sociaal en politiek middel is om zichtbaarheid te geven aan stemmen die anders niet gehoord worden.